Θέατρο: Γυάλινος Κόσμος
Της Ελένης Καραγιάννη
δύσκολη ζωή μιας οικογένειας η οποία άλλαξε περιβάλλον μετά από την ε- γκατάλειψη του πατέρα τους, καθώς στο παρελθόν έμεναν στο σπίτι του εφημέριου παππού, στο Μισσισιπή. Έτσι, μία αυταρχική μάνα (Ναταλία Τσαλίκη) προσπαθεί να επιβιώσει και να φτιάξει το μέλλον των παιδιών της όπως εκείνη νομίζει. Από τη μια μεριά, ο γιός (Αντίνοος Αλμπάνης) καταπι- εσμένος από τη δουλειά που κάνει στην αποθήκη ενός εργοστάσιου παπουτσιών που είναι κόντρα στα ονειρά του για μια ελεύθερη ζωή μακριά από τη μαυρίλα της πόλης και του στενού διαμερίσματος που έμενε και από την άλλη, η δύο χρόνια μεγαλύτερη αδερφή του (Αμαλία Νίνου) που έχει διαμορφώσει ένα δικό της κόσμο από γυάλινα μπιμπελό και αποτελούν το μεγάλο της πρόβλημα.
Η προσωπική μου άποψη για το εν λόγω θεατρικό έργο είναι η καλύτερη, καθώς οι ηθοποιοί έδωσαν τον καλυτερό τους εαυτό καθ’όλη την διάρκεια της παράστασης. Τολμώ να πω πως η Ναταλία Τσαλίκη απέδειξε για άλλη μια φορά πως είναι πολύ άξια και στο θέατρο, καθώς κατάφερε να δώσει μια κωμική νότα σε έναν τόσο τραγικό ρόλο και η ερμηνεία της ήταν εξαιρετική. Επιπλέον, ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε η Αμαλία Νίνου που, αν και μόλις τώρα τελείωσε την δραματική σχολή, κατάφερε να αποδώσει άψογα έναν τόσο δύσκολο ρόλο χωρίς υπερβολές και ακρότητες. Ο Αντίνοος Αλμπάνης και ο Κωνσταντίνος Γαβαλάς, οι αντρικές φιγούρες της υπόθεσhς ήταν εξίσου ρεαλιστικοί και είχαν μια αμεσότητα, γεγονός που κρατούσε το ενδιαφέρον του κοινού αμείωτο. Η πλοκή αν και τετριμμένη (πέρα από το στοιχείο του Γυάλινου Κόσμου) αποδόθηκε άρτια και η διάρκεια της παράστασης δεν κούρασε σε καμία περίπτωση το κοινό.
Τρίτη, 06 Δεκεμβρίου 2011 04:02 | 
Aληθινό ταλέντο σημαίνει αγάπη. Σημαίνει να προχωράς ολοένα. Να χορταίνεις τη ζωή και να αφοσιώνεσαι στην τέχνη. Το αληθινό ταλέντο δεν μετριέται. Σαν στάλα βροχής λαμπερή στον αγέρα, σαν αναρριχώμενο γιασεμί. Το ταλέντο για το οποίο σας μιλώ εμφανίστηκε στις 11.11 του ’11 στη σκηνή του θεάτρου «Δημήτρης Χορν». Δασκάλα της και σκηνοθέτις της η άξια Κατερίνα Ευαγγελάτου. Οιωνοί άριστοι τη συνοδεύουν. Αμαλία Νίνου. Έτσι λέγεται η Λόρα του «Γυάλινου Κόσμου». Κρατήστε το όνομα. Θα το ακούσετε ξανά. Η Λόρα έχει χαμόγελο γλυκό και σπασμωδικό, σώμα αδύναμο, ασταθές και μια εύθραυστη ψυχή μικρού θηρίου που βυθίζεται σ’ έναν κόσμο παραμυθένιο όσο και εφιαλτικό. Η Αμαλία Νίνου έχει παλμό, λεπτότητα κι ευαισθησία. Η δημιουργική ερμηνεία της γεμίζει τη σκηνή. Σαν αιθέρας. Το τέλειο φινίρισμα για να σκλαβώσει το πνεύμα και την όραση του θεατή. Ακονισμένο μυαλό, ανοιχτό πρόσωπο, όμορφο, διάφανο σαν από φυσητό γυαλί. Λευκό καράβι με ολάνοιχτα τα πορφυρά πανιά του. Επιπλέον, πολυπράγμων και οξυδερκής. Εκτός από ηθοποιός, διαπρέπει και ως φοιτήτρια του τμήματος Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ο «Γυάλινος Κόσμος» του Τενεσί Ουίλιαμς είναι η πρώτη της επαγγελματική παράσταση. Είναι γνωστή η άποψη ότι ένας καλός φιλόσοφος πρέπει να ξέρει μαθηματικά. Επίσης, λένε πως στα Μαθηματικά υπάρχει μια απάντηση για όλα. Αν αυτό αληθεύει, η απάντηση είναι πως η σκάλα μπορεί να οδηγήσει σε όλο και υψηλότερα επίπεδα απείρων τα οποία υψώνονται ως, ναι, το… άπειρο. Γλυκιά Αμαλία μην ανακόψεις ταχύτητα, ακολούθα την υπόσχεση και την «υπόθεση του συνεχούς».
* Γεννήθηκα στην Αθήνα και μπορώ να πω ότι είχα πολύ ευχάριστα παιδικά χρόνια (που συνεχίζονται ακόμα...). Αυτό που θυμάμαι με νοσταλγία είναι τα Σαββατοκύριακα που μαζευόμασταν τα τέσσερα ξαδέλφια στο σπίτι της γιαγιάς και του παππού, βάζαμε φλούδες από μανταρίνια στη σόμπα για να μυρίζει όλο το σπίτι και το πρωί άρχιζε το παιχνίδι! Ατέλειωτο παιχνίδι...
Μίλησέ μου για τους δασκάλους σου στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών. 
Μέσα από το θέατρο καταλαβαίνεις καλύτερα τους ανθρώπους και τις αδυναμίες τους;
Τα Μαθηματικά, που σπουδάζεις, σε βοηθούν και πόσο στην υποκριτική;
Τι βιβλία διαβάζεις; Ποιους συγγραφείς;
SOCIAL
Κεντρικοί χαρακτήρες της παράστασης είναι μία μάνα, ηΑμάντα (Ναταλία Τσαλίκη), ο γιος Τομ (Αντίνοος Αλμπάνης) και η κόρη, Λώρα (Αμαλία Νίνου). Η ζωή τους είναι σκληρή. Ο πατέρας τους έχει εγκαταλείψει και η επιβίωση είναι δύσκολη. Κι οι τρεις έχουν ζητήματα με την σκληρή πραγματικότητα της κοινωνίας, στην οποία ζουν. Προσπαθούν να ξεγλιστρούν από αυτήν με όποιον τρόπο μπορούν. Τα όνειρα τους, όμως, καταστρέφονται από τον χρόνο. Ίσως γι' αυτό, η Λώρα, τα κλείνει μέσα στο ψυγείο, ελπίζοντας ότι έτσι θα συντηρηθούν από την διαβρωτική ισχύ του χρόνου. Όμως και το ψυγείο δεν μπορεί να συντηρεί κάτι για πάντα. Έχει κι αυτό τα όρια του.
Η μητέρα προσπαθεί να διατηρήσει την επαφή της οικογένειας με την κοινωνική πραγματικότητα, ενώ τα παιδιά αντιδρούν σε αυτό. Η κόρη φοβάται τα πάντα και χάνεται στον εαυτό της. Ο γιος, στον οποίο έχει επιφορτισθεί το καθήκον της επιβίωσης για την οικογένεια, αισθάνεται ότι η ζωή αυτή δεν είναι γι' αυτόν και τρέχει συνέχεια στο σινεμά. (Η τέχνη ως διαφυγή). Αυτό δεν σημαίνει ότι η μητέρα είναι λιγότερο φαντασιόπληκτη από τα παιδιά της. Ωστόσο, αυτό που την βγάζει εκτός πραγματικότητας είναι η φυγή της στο παρελθόν.
Τα παιδιά, όμως, αδυνατούν να προσαρμοστούν στο μέλλον που η μάνα τους ετοιμάζει, είτε επειδή δεν το θέλουν (όπως ο γιος), είτε επειδή δεν μπορούν (όπως η κόρη). Αυτή, θεωρώ, ότι είναι μια κομβική αντίθεση, κατά τη γνώμη μου, στο έργο, που δημιουργεί ρήξεις και δράματα.
Ανάμεσα στα άλλα, η μητέρα θέλει να "αποκαταστήσει" την κόρη της. Η αποτυχία της είναι παταγώδης. Το εξωφρενικά εξωπραγματικό του εγχειρήματος της μάνας υπογραμμίζεται με εμφατικό τρόπο από το αποτυχημένο προξενιό στο φινάλε του έργου. Η ηθελημένη ανικανότητα της μητέρας να δει την πραγματικότητα, οδηγεί τελικά σε μια φάρσα της ίδιας της ζωής. Η διαστρέβλωση των δεδομένων, από την πλευρά της, είναι εκπληκτική. Όσο για τον γιο της, συμμετέχει στη φάρσα αυτή, μάλλον από αδιαφορία. (Έχει τις προσωπικές του αυταπάτες, οι οποίες τον απορροφούν.) Η δε κόρη, είναι το τραγικότερο πλάσμα, θύμα της ιστορίας αυτής, ως ο πιο αδύναμος κρίκος, λόγω του εύθραυστου ψυχισμού της.
Μνήμες και τραύματα
Το έργο προσεγγίζεται ως μια ανάμνηση του Τένεσι Ουίλιαμς. Ο "Γυάλινος Κόσμος" θεωρείται το πιο αυτοβιογραφικό έργο του. Στην ουσία, περιγράφει την ίδια του την οικογένεια. Ο Τομ του έργου είναι ο ίδιος ο συγγραφέας (το πραγματικό μικρό όνομα του Ουίλιαμς ήταν Τόμας). Η Αμάντα είναι η μητέρα του, μια αριστοκρατική, αλλά υπερπροστατευτική γυναίκα. Κυρίως, όμως, έχει επηρεαστεί από την αδερφή του, Ρόουζ. Η Ρόουζ είναι η έμπνευση για το χαρακτήρα της Λώρα, καθώς έπασχε από σχιζοφρένεια κι είχε υποβληθεί σε λοβοτομή, που την άφησε σχεδόν ανάπηρη.
Το τραγικό βίωμα του συγγραφέα γίνεται η πηγή της έμπνευσής του. Ωστόσο, η λογοτεχνία λειτουργεί ποιητική αδεία. Το ίδιο, όμως, κάνει και η μνήμη.
Η λειτουργία της μνήμης τίθεται στο επίκεντρο της παράστασης. Το έργο είναι μια ανάμνηση του Τομ (κεντρικού χαρακτήρα και ήρωα). Η οικογένεια του είναι ήδη μια ανάμνηση. Έχει διαλυθεί, όταν αυτός αρχίζει να αφηγείται (και να αναμετράται με την μνήμη και τα τραύματά της). Κι αυτά που θυμάται, είναι οι τάσεις διάλυσης της οικογένειας αυτής. Την μνήμη έχει στο επίκεντρο και η μητέρα, που ήταν πάλαι ποτέ μια καλλονή του Νότου, ενώ πλέον είναι περιφρονημένη από τον κοινωνικό της περίγυρο (αν και προσπαθεί να δείχνει πως δεν το καταλαβαίνει). Περασμένα μεγαλεία, διηγώντας τα να κλαις.
Ακόμα, η συγκολλητική λειτουργία της μνήμης (που διατηρεί κοινωνικούς θεσμούς, συμπεριφορές και τρόπους ζωής) έρχεται σε διαλεκτική- θα έλεγα- αντίθεση με την διαλυτική της λειτουργία (την αποσπασματικότητα, την συναισθηματική και την ποιητική της διάσταση, την τάση της να διαστρεβλώνει και να παραμορφώνει τα γεγονότα).
Στην παράσταση χρησιμοποιούνται βιντεοπροβολές σε άμεση σχέση με τη δράση και τους χαρακτήρες, αλλά και σε σχέση με την ονειρική –'αναμνησιακή' διάσταση του ανεβάσματος. Ρόλος της μνήμης είναι να συντηρεί τα γεγονότα, όπως η ψύξη συντηρεί τα τρόφιμα. Να μία άλλη συμβολική χρήση του ψυγείου!
Η δραματουργική επεξεργασία έχει κόψει αρκετά κομμάτια από το πρωτότυπο κείμενο του έργου, προκειμένου να μην εστιάζει στην συγκεκριμένη πραγματικότητα του Νότου της εποχής του Ουίλιαμς. Χρησιμοποιεί και μικρά αποσπάσματα από παλαιότερα σχεδιάσματα του συγγραφέα για το έργο, καθώς και από το διήγημα "Πορτρέτο κοριτσιού σε γυαλί". Τη συρραφή μόνο ο πολύ βαθύς γνώστης του έργου του Ουίλιαμς μπορεί να την αντιληφθεί. Η δουλειά της "συγκόλλησης" έγινε με μαστοριά, ώστε να μην διαταράσσεται η συνοχή της δημιουργίας. Σε αυτό βοηθάει καθοριστικά και το ότι όλα τα κείμενα προέρχονται από τον ίδιο συγγραφέα και μιλάνε για το ίδιο θέμα.
Ως προς τις ερμηνείες, δεν ξεχώρισα κάποιον συγκεκριμένα, γιατί όλοι ήταν καλοί και ανταποκρίθηκαν με επάρκεια στις απαιτήσεις των ρόλων τους και του έργου. Παράλληλα, το σκηνικό ήταν έξυπνα στημένο, ιδίως οι κεκλιμένοι τοίχοι, αλλά και το ψυγείο με τις πολλές συνδηλώσεις. Η σκηνή αποκτά μεγαλύτερο πλούτο και βάθος χάρη στις ωραίες video- προβολές, που εκτός του ότι διευκρινίζουν καλύτερα χαρακτήρες και ατμόσφαιρες, δίνουν έναν πιο σύγχρονο χαρακτήρα στο ανέβασμα.
Αν και δεν είμαι μεγάλος φαν του Τένεσι Ουίλιαμς, η παράσταση αυτή μου άρεσε. Ίσως γιατί είναι το πιο βιωματικό από τα έργα του. Σε κάθε περίπτωση οι επιλογές της σκηνοθεσίας δικαιώνονται. Πρόκεται για μια σύγχρονη και δουλεμένη προσέγγιση, που αναζωογονεί ένα "κλασικό" κείμενο του 20ου αιώνα.
Γιώργος Σμυρνής